YARGITAY
12. HUKUK DAİRESİ
E. 2014/27957
K. 2015/2907
T. 16.2.2015
• ALACAKLIYA ÖDENEN PARALARIN İADESİ İÇİN MUHTIRA ÇIKARTILMASI ( Ödeme Emri Tebliğ İşleminin Usulsuz Olduğundan Hacizlerin Kaldırıldığı – Haczin Sonradan Kaldırılmış Olmasının Önceden Yapılan Kesintileri Hükümsüz Kılmayacağı/Borçlunun Ancak Genel Mahkemede Açacağı İstirdat Davası İle Ödediği Parayı Geri Alabileceği )
• ÖDEME EMRİ TEBLİĞ İŞLEMİNİN USULSÜZ OLMASI ( Hacizlerin Kaldırıldığı ve Alacaklıya Ödenen Paraların İadesi İçin Alacaklıya Muhtıra Çıkartıldığı – Haczin Sonradan Kaldırılmış Olmasının Önceden Yapılan Kesintileri Hükümsüz Kılmayacağı/Borçlunun Parayı Geri Almak İçin Ancak Genel Mahkemede Açacağı İstirdat Davası Açması Gerektiği )
• FAZLA VERİLEN PARANIN GERİ ALINMASI ( İcra Dairelerince Borçludan Fazla Para Tahsil Olunarak Alacaklıya Verildiği Yahut Yanlışlıkla Bir Tarafa Para Tediye Olunduğu Hesap Neticesinde Anlaşılırsa Verilen Paranın Ayrıca Hükme Hacet Kalmaksızın O Kimseden Geri Alınacağı )
• İSTİRDAT DAVASI ( Ödeme Emri Tebliğ İşleminin Usulsuz Olduğundan Hacizlerin Kaldırıldığı ve Alacaklıya Ödenen Paraların İadesi İçin Alacaklıya Muhtıra Çıkartıldığı – Haczin Sonradan Kaldırılmış Olmasının Önceden Yapılan Kesintileri Hükümsüz Kılmayacağı/Borçlunun Ancak Genel Mahkemede Açacağı İstirdat Davası İle Ödediği Parayı Geri Alabileceği )
2004/m. 361
ÖZET : Dosyaya yatırılan paranın alacaklıya ödenmesinden sonra, borçlunun ödeme emri tebliği işleminin usulsüz olduğuna ilişkin şikayetinin kabulü ile takibin durdurulmasına ve takip kesinleşmeden önce konulan hacizlerin kaldırılmasına karar verilmesi üzerine alacaklıya ödenen paraların iadesi için alacaklıya muhtıra çıkartıldığı, alacaklı muhtıranın iptali istemi ile icra mahkemesine başvurmuştur.
İcra dairelerince borçludan fazla para tahsil olunarak alacaklıya verildiği yahut yanlışlıkla bir tarafa para tediye olunduğu hesap neticesinde anlaşılırsa, verilen para ayrıca hükme hacet kalmaksızın o kimseden geri alınır. Bu uygulamanın yapılabilmesi için icra dairesince borçludan fazla para tahsil edilmiş olması ya da yanlışlıkla ödeme yapılmış olması gerekmektedir. Haczin sonradan kaldırılmış olması önceden yapılan kesintileri hükümsüz kılmaz. Borçlunun usulsüz tebligat şikayeti üzerine takibin durdurulması ve hacizlerin bu karar üzerine kaldırılması, fazla verilen paranın geri alınmasına ilişkin koşullarının oluştuğunun kabulü için yeterli değildir. Borçlu ancak genel mahkemede açacağı istirdat davası sonucuna göre ödediği parayı geri alabilir.
DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
KARAR : Alacaklı tarafından genel haciz yoluyla başlatılan takipte uygulanan haciz sonucunda dosyaya yatırılan paranın alacaklıya ödenmesinden sonra, mahkemece, borçlunun ödeme emri tebliği işleminin usulsüz olduğuna ilişkin şikayetinin kabulü ile takibin durdurulmasına ve takip kesinleşmeden önce konulan hacizlerin kaldırılmasına karar verilmesi üzerine alacaklıya ödenen paraların iadesi için alacaklıya muhtıra çıkartıldığı, alacaklının, İİK’nun 361. maddesi gereği gönderilen muhtıranın iptali istemi ile icra mahkemesine başvurduğu, mahkemece, şikayetin reddine karar verildiği görülmektedir.
Alacaklı tarafından tahsil edilen paranın iadesi ancak İİK’nun 40. ve 361. maddelerine göre mümkündür.
İİK’nun 361. maddesi gereğince; icra dairelerince borçludan fazla para tahsil olunarak alacaklıya verildiği yahut yanlışlıkla bir tarafa para tediye olunduğu hesap neticesinde anlaşılırsa, verilen para ayrıca hükme hacet kalmaksızın o kimseden geri alınır. Ancak, İİK’nun 361. maddesi hükmünün uygulanabilmesi için icra dairesince borçludan fazla para tahsil edilmiş olması ya da yanlışlıkla ödeme yapılmış olması gerekmektedir. Haczin sonradan kaldırılmış olması önceden yapılan kesintileri hükümsüz kılmaz. Borçlunun usulsüz tebligat şikayeti üzerine takibin durdurulması ve hacizlerin bu karar üzerine kaldırılması, İİK’nun 361. maddesi koşullarının oluştuğunun kabulü için yeterli değildir. Bu nedenle borçlu ancak genel mahkemede açacağı istirdat davası sonucuna göre ödediği parayı geri alabilir.
O halde, mahkemece şikayetin yukarıda belirtilen nedenlerle kabulüne karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK’nun 366. ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca ( BOZULMASINA ), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16.02.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.
kazanci.com.tr